Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor mens en natuur, en zal de manier waarop wij leven veranderen. De druk die ter voorkoming van klimaatverandering op bedrijven wordt uitgeoefend, neemt dan ook snel toe. Illustratief hiervoor is het aantal rechtszaken over klimaatverandering (Climate Change Litigation) dat tegen private ondernemingen wordt gevoerd. Klimaatverandering is niet langer alleen een beleidsonderwerp, het is een onderwerp dat de gehele wereld aangaat – ook bedrijven. Voor de toenemende rol die bedrijven in het voorkomen van en omgaan met klimaatverandering innemen en moeten gaan innemen, is een recente schikking in Australië illustratief. Door deze schikking zal een Australisch pensioenfonds een net-zero CO2-voetprintdoel voor 2050 gaan implementeren.
McVeigh v. Retail Employees Superannuation Trust
In 2018 is McVeigh, een deelnemer van het Retail Employees Superannuation Trust (REST), een gerechtelijke procedure begonnen tegen REST – een pensioenfonds met circa 50 miljard dollar in beheer. Sinds 2013 is McVeigh deelnemer aan het REST, waardoor hij op grond van de Australische Corporations Act 2001 recht heeft op de informatie die hij nodig heeft om een wel overwogen beslissing te kunnen nemen met betrekking tot de financiële gezondheid van het pensioenfonds en de financiële bijdragen die hij daaraan doet, uiteraard ten behoeve van zijn pensioen.
McVeigh verzocht het pensioenfonds om inzicht te bieden in de kennis en omgang met de financiële risico’s van klimaatverandering. Naar het oordeel van McVeigh was de verstrekte informatie niet toereikend, waarop hij een gerechtelijke procedure opstartte vanwege een vermeende schending van de Autstralische Corporations Act 2001. Later, in september 2018, voegde McVeigh daaraan toe dat REST bovendien de Australische Superannuation Industry (Supervision) Act 1993 had geschonden omdat – onder andere – het beheer van de investeringen die REST heeft gedaan en de communicatie over de klimaatgerelateerde risico’s ervan niet in overeenstemming waren met de aanbevelingen van de Task Force on Climate-Related Financial Disclosures.
Eind 2020 hebben partijen, voordat de inhoudelijke behandeling van de zaak was aangevangen, een schikking getroffen. REST heeft zich als onderdeel van de schikking aan een net-zero CO2-voetprintdoel voor 2050 en de aanbevelingen van Task Force on Climate-related Disclosures verbonden. Het pensioenfonds verklaarde in een persverklaring dan ook dat:
“Climate change is a material, direct and current financial risk to the superannuation fund across many risk categories, including investment, market, reputational, strategic, governance and third-party risks.”
Het toenemende belang van klimaataansprakelijkheid
De rechtszaak en schikking die McVeigh en het Retail Employees Superannuation Trust overeen zijn gekomen toont de impact van klimaatverandering op de bedrijfsvoering van pensioenfondsen, banken en verzekeraars aan. Naar mate de klimaatcrisis ernstiger wordt en een grotere impact op het dagelijks leven waarschijnlijker wordt, wordt de invloed van klimaatverandering op de financiële sector groter.
Klimaatverandering zal in de toekomst tot (verdere) financiële risico’s leiden. Beleggingen die tot voor kort als risicoarm werden gezien, kunnen in de (nabije) toekomst als gevolg van klimaatverandering risicovolle beleggingen worden. Bovendien is het niet uit te sluiten dat de Carbon Majors – de grootste emitteerders van broeikasgassen – in de (nabije) toekomst vaker zullen worden geconfronteerd met verliezen door succesvolle klimaataansprakelijkheidzaken. Eind mei zal de rechtbank Den Haag uitspraak doen in één van die zaken; de door Milieudefensie c.s. tegen Royal Dutch Shell aanhangig gemaakte procedure. Welke uitgangspunten de rechtbank kiest voor de beoordeling van de vorderingen van Milieudefensie c.s., en wat de uitkomst daarvan gaat zijn, zal ook voor de financiële sector van belang zijn.
De REST-zaak toont aan dat het raadzaam is voor de financiële sector om vroegtijdig rekening te houden met deze aankomende financiële risico’s van klimaatverandering en dat aan hen bovendien een rol toekomt in het voorkomen en beperken van klimaatverandering.
Meer weten over de aansprakelijkheid van particuliere ondernemingen voor schade door klimaatverandering? Edward Brans en Katrien Winterink schreven hierover een bijdrage in de recent verschenen bundel ‘2030: Het juridische instrumentarium voor mitigatie van klimaatverandering, energietransitie en adaptatie in Nederland’. De bijdrage is opvraagbaar bij de auteurs van deze blog.
